Kampai!

Agosto 16, 2009

“Kampaaaay!”

“Kampaay! . . .Kampay!”

Layang umiihip sa dingding ng aking tainga, banyagang kataga

binitawan ng mga estrangherong pamilya

sa loob ng

s a m p u n g

a r a w

sa birheng lupang uhaw sa aking paa

paang angkas ang pitong libong kapuluan

Namalagi sa kalupaang hilaw sa paningin, ang lahat ay iba:

madalas magtago ang

a r a w

sa mahahagway na gusaling abot ang kaulapan,

‘di masiyasat ang

b u w a n

magdamag tulala sa kawalan,

ang

t a l a

argabyado ng pagod, pangarap at pag-asa, at

mahirap masakyan ang mga

u l a p

sapagkat mailap.

Nabuklat lamang ang araling panlipunan ko. Pagkat sa kamay nilang bakal

liping Pilipino, kababaihan

dumanas ng pag-aalipusta

Di namin iyon nadama: walang giyera

sa likod ng aming

s i n t i d o

ni kulay ng balat, di naging

h a r a n g

sa tunay na

p a k a y

at

m i t h i

ng ipinunta

Palitan ng ideya, ideyang

binuro para sa pagpapayaman ng

p a n g a l a n

at

k u l t u r a.

Muling pumasok ang kanilang tinig: Kampaaay!

Kampaaaay! Nakikipagsabayan sa bawat tinig, Kampaay!

hanggang sa muling lalayo ang mga notang walang tunog

nagpapahabol, tila nahahawakan

magpapahuli sa aking palad ngunit nang buksan

wala

‘lang tono, ‘lang tunog

‘lang nota

maging salita, ‘la na.

Bukas, ang larawan ay magbabalik

Pagkatapos ng masidhing pagkawala nito sa sensitibong

lente ng kamerang

ipinahiram lang ng kaibigan

Bukas maibabalik ko na ang “kampay”, salitang binibitawan

ng mga lasenggero sa kanto

ng mga tiyuhin kong umiinom

ng ama ko tuwing katabi ang alak

ng sambayanan tuwing may pista

isalin mo sa wika nila,

diksyunaryong saklaw ang kambal na wika,

sa atin at Nihongo.

Sa aking kaso ---

‘di ko napigilan ang isa

tatanawin ko

habambuhay

k a m p a i -

k a t a g a n g

b i n i b i g k a s

s a

m g a

p a g d i r i w a n g

( p a g d i d i k i t

n g

m g a

b a s o

n g

a l a k )

n a

n a n g a n g a h u l u g a n g

s a l a m a t

o

d i

k a y a ‘ y

p a a l a m.